Η βασική αιτία και στις δύο περιπτώσεις μπορεί να είναι η ύπαρξη μιας μη βέλτιστης επικοινωνίας γιατρού-ασθενούς, η οποία δεν επιτρέπει στον ασθενή να κατανοήσει πλήρως την αναγκαιότητα και τη σημασία της θεραπείας του και στον γιατρό να κατανοήσει τις πιθανές δυσκολίες του ασθενούς ως προς την εφαρμογή του θεραπευτικού σχήματος. 6
Αιτίες χαμηλής προσήλωσης
Οι παράγοντες που οδηγούν στην χαμηλή προσήλωση στη θεραπεία είναι πολλοί και αφορούν, εκτός από τον ασθενή και τον γιατρό, το σύστημα υγείας και το ευρύτερο περιβάλλον του ασθενούς.
Ο ΓΙΑΤΡΟΣ
Είναι ο πρωταγωνιστής που καθορίζει την επιτυχία (ή αποτυχία) του θεραπευτικού σχήματος.
Ένα από τα βασικά εμπόδια στην επίτευξη του βέλτιστου ελέγχου των παραγόντων κινδύνου είναι το φαινόμενο της «θεραπευτικής αδράνειας» (“clinical inertia”) που ορίζεται ως η καθυστέρηση/άρνηση του γιατρού να ξεκινήσει ή να εντείνει τη θεραπεία για να επιτύχει το συγκεκριμένο θεραπευτικό στόχο για τον κάθε ασθενή.
Ακόμα πιο δύσκολη γίνεται η οποιαδήποτε αντιμετώπιση, όταν ο ασθενής πάσχει από περισσότερα του ενός χρόνια νοσήματα και συνεπώς, λαμβάνει πάνω από μία θεραπευτικές αγωγές. 5
Ο ΑΣΘΕΝΗΣ
Συνολικά, η αντίσταση του ασθενούς στη σωστή θεραπεία μπορεί να απορρέει από την έλλειψη γνώσης της παθολογίας του, από πολιτιστικούς, οικονομικούς και κοινωνιολογικούς περιορισμούς, από αμφιβολίες ή φόβους για τα φάρμακα και τις επιπτώσεις τους και από την έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης.
Έτσι, ο ασθενής είτε δεν λαμβάνει την προβλεπόμενη θεραπεία σκόπιμα, ή έχει τη βούληση να ακολουθήσει τη θεραπεία, αλλά δυσκολεύεται να το κάνει ή δεν έχει κατανοήσει επαρκώς το θεραπευτικό σχήμα που του πρότεινε ο γιατρός του.
Άλλοι παράγοντες
ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ
Το σύστημα υγείας επηρεάζει την προσήλωση στη θεραπεία μέσω των συστημάτων διαθεσιμότητας, αποζημίωσης και κοστολόγησης των φαρμάκων, την δυνατότητα πρόσβασης του ασθενή στις υπηρεσίες υγείας 3, αλλά και τις συχνές αλλαγές της συσκευασίας και μορφολογίας των φαρμακευτικών σκευασμάτων.
ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Οι περιβαλλοντικοί λόγοι αφορούν κυρίως την προμήθεια και διανομή φαρμάκων, αλλά και την ανεξέλεγκτη κυκλοφορία «ειδήσεων» που μπορεί να εγείρουν αδικαιολόγητες ανησυχίες σχετικά με τα φάρμακα και την ασφάλειά τους. 4
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Τρία χαρακτηριστικά που καθορίζουν την επιτυχία της θεραπείας είναι i) η αποτελεσματικότητα, ii) η ανοχή και iii) η απλότητα του θεραπευτικού σχήματος. Βέβαια, η “εκτίμηση” της θεραπείας από τον ασθενή 6 είναι εξίσου σημαντική.
Τα διαθέσιμα φάρμακα για τη διαχείριση χρόνιων παθήσεων είναι αναμφίβολα τεκμηριωμένης αποτελεσματικότητας και γενικά καλά ανεκτά. Επομένως, το κύριο χαρακτηριστικό που καθορίζει την “εκτίμηση” του ασθενούς (άρα και την προσήλωσή του στη θεραπεία) είναι η απλότητα της θεραπείας. 5
Η λήψη φαρμάκων για τις καρδιαγγειακές παθήσεις σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού είναι χαμηλότερη στις παρακάτω ομάδες ασθενών:
Συνέπειες χαμηλής προσήλωσης
Η μη προσήλωση στην θεραπεία μπορεί να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στη νοσηρότητα, αλλά και τη θνησιμότητα των ασθενών.
Πιο συγκεκριμένα, στην περίπτωση της υπέρτασης, η χαμηλή προσήλωση στην φαρμακευτική αγωγή είναι η κύρια αιτία ανεπαρκούς ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης και, όπως φαίνεται από αρκετές μελέτες, η αδυναμία επίτευξης των βέλτιστων τιμών αρτηριακής πίεσης αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
